89 kişinin öldüğü Galeria İş Merkezi’nde sorumluların yüzde 20 kusurlu olduğu belirlendi

Kahramanmaraş merkezli depremlerde Diyarbakır’da yıkılan Galeria İş Merkezi’ne ilişkin başlatılan soruşturma çerçevesinde müteahhit, şantiye görevlileri, alışveriş merkezi yönetimi, yönetmeliği hazırlayan kurum ve proje sorumlularının yüzde 20 kusurlu olduğu belirlendi.

6 Şubat tarihinde Kahramanmaraş’ta meydana gelen yıkıcı depremlerde yıkılan ve 89 kişinin hayatını kaybettiği Galeria İş Merkezi’ne ilişkin ek bilirkişi raporu tamamlandı. Kentte yıkılan binalar, "Deprem Soruşturma Bürosu"nda görevli bir Cumhuriyet Başsavcı Vekili ve üç savcı tarafından yürütülüyor.

Deprem gecesi merkez Yenişehir ilçesinde B bloku tamamen yıkılan Galeria İş Merkezi’nin bulunduğu siteye ilişkin hazırlanan 31 sayfalık raporun eksik bulunmasıyla birlikte Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığınca ek rapor düzenlenmesi talep edilmişti. 10 sayfa ek olarak düzenlenen raporda, yapılan ölçümler, gözlemler ve deneylere göre sorumluluk yüzdesi ve gerekçelerine ilişkin bilgiler yer aldığı öğrenildi.

Lice depremi göz önüne alındı

6 Eylül 1975 tarihinde Diyarbakır’ın Lice ilçesinde 6,6 şiddetinde deprem meydana geldiği, 8 bin 149 binanın hasar gördüğü ve yıkılmasından dolayı 2 bin 385 kişinin hayatını kaybettiği ifadeleri binanın deprem nedeniyle yıkılmasına ilişkin sorumlu kişilerle ilgili bilgilerin yer aldığı raporda belirtildi. Aynı zamanda Lice depreminin göz önüne alınarak binanın yapım yılına ait şartnamede Diyarbakır’ın 2. derece deprem bölgesi olarak yazılması aktarılan raporda, sorumluluk oranının yüzde 15 olduğu bildirildi.

Sorumluluk oranı yüzde 20

Galeria İş Merkezi’ne ilişkin soruşturma çerçevesinde müteahhit, şantiye görevlileri, alışveriş merkezi yönetimi, yönetmeliği hazırlayan kurum ve proje sorumlularının yüzde 20 kusurlu olduğu belirlenen raporda, şu ifadeler kullanıldı:

"Bu projelerden yapım yılına göre sonra yapılanın mimari, statik betonarme hesapları yapan proje sorumluları, yapan ve onaylayanların tamamı yanlış uygulama ve sistem seçiminden dolayı sorumlu bulunmuştur. Sorumluluk oranı yüzde 20 olduğu anlaşılmıştır. Projenin yapımını üstlenen müteahhit kişi ve firmaların tamamı, şantiye şefi, bina fenni mesulu ve sürveyanı aldığımız beton karot test sonuçlarına göre yetersiz mukavemette beton imalatının olması sorumluluk sebebidir. Sorumluluk oranı yüzde 20 olduğu belirlenmiştir."

Binaya çok yakın bir yerde gerekli zemin önlemlerini alınmasını ikaz etmeyen yetkililerin de yüzde 15 olarak sorumlu bulunulduğu raporda, “Bina altında statik ve mimari revizyonlar yaparak binada zayıf kat etkisi oluşturulmasına sebep olan işletmeler sorumludur. Ayrıca bina yönetimi ve AVM yönetiminin yapılan değişikliklere müsaade etmesi ve vatandaşın tahliyesine yardımcı olacak binadan AVM’ye giriş kapılarının kapatılmasından dolayı sorumludur. Buradaki sorumluluk oranının yüzde 20 olduğuna, sitenin yanındaki binanın temelinin açılması sırasında gerekli zemin güvenliğinin alınmamasından dolayı bina yapımı ile ilgili projeyi uygulayan sorumlular ve yapı denetim sorumluları da yüzde 10 sorumlu olduğuna kanaat edilmiştir" ifadeleri yer aldı.

Binanın izlenilen görüntü ve krokileri sonucu sonradan değişikliklerin yapıldığı kanaatine varıldığı ifade edilen raporda, “Binanın projeleri ve krokileri arasındaki farklılıkta özellikle bodrum kata inen bir merdiven ve karşısındaki kolon yerinin değiştirildiği veya tıraşlanarak deplase edildiği (yerinin değiştirildiği) görülmüştür. Binanın simetri olduğu ve deplase edilen kolon simetrisinde proje koordinatlarına uygun kolon olduğu ancak zemin kattan spor salonuna inen kolonun bu koordinatta olmadığı için binanın yıkılmasına bir sebep olduğu kanaatine varılmıştır. Sonuç olarak yıkılan binanın yapım yılı yönetmeliğindeki deprem yükünden daha büyük bir deprem yükü binaya gelmiştir" ifadeleri kullanılmıştı.

Düzenlenen raporun sonuç bölümünde ise şu ifadeler yer aldı:

“Binaların altındaki kolonlardaki konum değişikliği, mimari planda gösterilen duvarların kaldırılması, döşemelerde merdiven boşluğu açılması gibi yapıda meydana getirilen düzensizlikler, deprem bölgelerinde hiç tercih edilmeyen bir yapı sisteminin projelendirilmesi ve uygulanmasının binanın yıkılmasına sebep olduğu kanaatine varılmıştır."