AİHM’den, Polonya’da yasaklı kürtaj davasında ‘özel hayatı’ ihlal kararı

Şara Zehra ÖZBEY, (DHA) – Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Polonya’da fetüsüne Down sendromu teşhisi konan hamile kadının Polonya'da yasak olması sebebiyle kürtaj olamamasının özel ve aile hayatı haklarını ihlal ettiğine karar verdi.
Polonya’da 2020'de 14 haftalık hamileyken fetüsüne Down sendromu tanısı konan bir kadının, Polonya’da 2020’de alınan hamilelikte gerekli hiçbir durumda kürtaj yapılamayacağı yasası sebebiyle kürtaj yaptıramadı. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, kürtaj işlemini gerçekleştirmek için Hollanda’ya gitmek zorunda kalan kadının özel ve aile hayatı haklarının ihlal edildiğine karar verdi. Mahkeme, Polonya hükümetinin kürtaj yaptıran kadına manevi tazminat olarak 15 bin euro, maddi zarar için ise 1004 euro tazminat ödemesine karar verdi.
“POLONYA'NIN YENİ HÜKÜMETİNİN KÜRTAJ YASAĞINI KALDIRMASINI BEKLİYORUZ”
Polonyada kadın hakları konusunda faaliyet veren sivil toplum kuruluşu FEDERA, dün yaptığı açıklamada “Polonya'da yaşayan her kadın adına bu karar için mücadele ettik. Bu karar bir dönüm noktası ve Polonya'da kadınların bu kadar acı çekmesine neden olan Polonya yasalarının değişmesi gerektiğine dair bir başka argüman. Polonya'nın yeni hükümetinin kürtaj yasasını kaldırılmasını bekliyoruz. Polonya Anayasa Mahkemesi'nin kararından önceki yasal duruma geri dönüş (yani üç, kürtajın kesin yasal dayanağı) yeterli değildir; gerekli olan şey, nedeni ne olursa olsun yasal kürtaja erişimdir” dedi.
POLONYA’DA 1993’DEN 2020’YE KÜRTAJ YASASI
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararında yer alan bilgilere göre, Polonya’da 1993 itibariyle yasaklanan kürtaj işlemi sadece üç gerekli durumda esnetilebildiği ancak bu durumların 2020’de tamamen kaldırıldığı ifade edildi.
Gerekli durumlar ile ilgili olarak, “Başlangıçta, 93 Yasası yasal kürtajın mümkün olduğu üç durumu öngörüyordu: hamileliğin annenin hayatını veya sağlığını tehlikeye atması; fetüsteki anormallik riskinin yüksek olduğu veya hamileliğin cinsel saldırı veya ensest sonucu olduğuna inanmak için nedenlerin olduğu durumlar.
1997'de zor yaşam koşulları veya zor kişisel durumlar nedeniyle kürtaja izin verecek şekilde değişiklik yapıldı. Ancak kısa bir süre sonra Anayasa Mahkemesi şu kararı verdi: Bu durum, 104 milletvekilinin başvurusu üzerine Anayasa Mahkemesi'nin 22 Ekim 2020 tarihli kararıyla değişti. Anayasa Mahkemesi özellikle 1993 tarihli kanunun, fetüsteki anormallikler nedeniyle yasal kürtajla ilgili hükümlerin Anayasaya aykırı olduğuna karar verdi. Bu karar 27 Ocak 2021’de yürürlüğe girdi” ifadeleri kullanıldı.