Bin 960 yıllık gümrük yazıtı, Türkiyenin deniz ticaretindeki coğrafi konumu ile stratejik önemini gözler önüne serdi

Antalya'nın Demre ilçesindeki Andriake antik limanında bulunan Likya Uygarlığı'na ait Gümrük Yazıtı, antik dönemlerde Türkiye'nin deniz ticaretindeki stratejik önemini yansıtan tarihi bir belge olarak büyük bir öneme sahiptir. İmparator Hadrian'ın adını taşıyan Akdeniz'in en büyük granariumu yakınında bulunan bu yazıt, Likya Birliği Gümrük Yasaları, liman kullanım kuralları, vergiler ve deniz ticareti hakkında bilgiler içermektedir. Bu yazıtın keşfi, Myra-Andriake kazıları başkanı Prof. Dr. Nevzat Çevik tarafından büyük bir önemle vurgulanmıştır.

2016 yılında bulunan Gümrük Yazıtı'nın İmparator Nero dönemine ait olduğu ve MS 60-63 yılları arasına tarihlendiği belirlenmiştir. Ancak yazıtın ilk 9 satırı ciddi şekilde tahrip olduğu için bu bölümün kesin değerlendirilmesi mümkün olmamıştır. Yazıtın genel içeriği ise Likya Eyaleti Gümrük Yasası'nı içermektedir. Bu belgede limanın kullanımı, vergilerin miktarı ve ödeme yöntemleri, hangi malzemelerin taşınabileceği gibi kanun maddeleri ayrıntılı bir şekilde yer almaktadır.

Andriake kazılarına başkanlık eden Prof. Dr. Nevzat Çevik, bu keşfin önemini vurgulayarak, limanın tarihsel önemini anlamak için bu tür belgelerin büyük bir değere sahip olduğunu söylemiştir. Aynı zamanda Andriake Limanı'nın Likya ve Roma dönemleri için önemli bir ticaret merkezi olduğunu belirtmiştir.

Andriake'deki kazılar, Granarium, Agora, hamamlar, liman dükkanları, onurlandırma anıtları, kiliseler, sinagoglar, tersane ve çekekler gibi birçok yapının gün yüzüne çıkarılmasını sağlamıştır. Bu kazılar sonucunda Andriake'nin büyük bir kısmı restore edilip Likya Uygarlıklar Müzesi'ne dönüştürülmüştür.

Prof. Dr. Çevik, bu yılki kazıların Gümrük bölgesine odaklandığını ve limanın yapısı ve kullanımı hakkında daha fazla bilgi edinmek için çalışmaların devam ettiğini belirtmiştir. Kazı ekibi, antik limanın gümrük kısmının nasıl işlediğini ve bu tür belgelerin sunduğu izleri izlemek için çabalıyorlar. Bu çalışmalar, Andriake Limanı'nın antik, Roma ve Bizans dönemlerindeki önemini daha iyi anlamalarına yardımcı oluyor.