‘Deprem, Alzheimer hastalarında psikolojik travmaya bağlı davranış bozukluklarına neden oldu’

Gülşah ÖZGEN- Eser PAZARBAŞI/ADANA, (DHA)- ÇUKUROVA Üniversitesi (ÇÜ) Tıp Fakültesi Balcalı Hastanesi Nöroloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi ve Türkiye Alzheimer Derneği Adana Şube Başkanı Doç. Dr. Ahmet Evlice, Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından Alzheimer hastalarında psikolojik travmaya bağlı davranış bozuklukları geliştiğini söyledi. Vakaların huzursuzluk, ajitasyon, agresif hareketler, paronoid hezeyanlar gibi şikayetlerle başvurduğunu kaydeden Doç. Dr.  Evlice, "Bu hastalara bakımverenlerin mutlaka afet durumunda yapılacaklarla ilgili planlamaları hazır olmalı, beslenme, sıvı alımı ve ilaçlar aksatılmamalıdır" dedi. 
Unutkanlığın yanı sıra davranış bozukluğu da görülen Alzheimer hastaları, yemek yapmak, alışverişe çıkmak gibi günlük yaşam aktivitelerinde problemler yaşıyor. 21 Eylül Dünya Alzheimer Günü'nde açıklama yapan ÇÜ Tıp Fakültesi Balcalı Hastanesi Nöroloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ahmet Evlice, bu vakalarda Kahramanmaraş merkezli büyük depremlerin ardından anksiyete kaynaklı gerilemeler yaşandığını kaydetti. Depresyonun Alzheimer için bir risk faktörü olduğuna dikkat çeken Doç. Dr. Evlice, "Depresyona bir kez dahi girmek Alzheimer olma ihtimalini artırır. Eğer kronik depresyon hastasıysanız ve kronik ilaçlar kullanıyorsanız Alzheimer hastalığı gelişimi açısından risk taşıyorsunuzdur. Depreme bağlı kafa tramvası yoksa kişi bu durumu hasarsız atlatmışsa, deprem nedeniyle Alzheimer olma gibi bir durum söz konusu değil. Ancak halihazırda Alzheimer olan kişileri deprem kötü etkiledi. Çünkü psikolojik travma yaşandı. Bu travma sonrasında hastalarda davranış bozuklukları gelişti" dedi.
ERKEN DÖNEMDE HUZURSUZLUK GELİŞİYOR
Konuyla ilgili depremlerin yaşandığı Japonya'da yapılan bir araştırmadan söz eden Doç. Dr. Evlice, "Yapılan araştırmada Alzheimer hastası kişilerde depremden hemen sonra erken dönemde huzursuzluk, hareketlilik, ajitasyon ve agresif hareketler geliştiği gösterilmiş. Bir süre sonra ise 'eve hırsız girecek', 'bana zarar verecekler' gibi olmayan şeyler yani paranoid hezeyanları olmaya başlamış. Biz de pratikte bunları gördük, görmeye de devam ediyoruz. Bu çalışma depremin Alzheimer hastalarında evre atlatmadığını göstermiş ama pratikte bizim evre atlayan hastalarımız da oldu" ifadelerini kullandı. 
BÜYÜK YIKIMIN OLDUĞU HATAY'DAKİ VAKA GÖZLEMLER
Depremde en çok yıkımın yaşandığı illerden Hatay'a yaptıkları ziyaretteki gözlemlerini paylaşan Doç. Dr. Evlice, "Antakya'da bu vakalarda ciddi anlamda ilaca ulaşım ve beslenme problemi olduğunu gördük. Çünkü hastaneler ve eczaneler yıkıldı. İnsanlar köylere yerleşti. Köyden hastanelere ulaşım zor. Beslenme konusunda; o dönemde hastalara bakım verenler stres altında olduğu için belki hasta ile yeterince ilgilenemediler. Dolayısıyla kilo kaybı olan hastalar gördük. Bu hastalar düzenleri bozulduğunda ve alışık olmadıkları yerde bulunduklarında da strese giriyorlar. Bu da içe kapanmaya, yemek yemeğe, su içmeye karşı direnç geliştirmeye sebep oluyor. Üzerine bir de sıcak bir yaz geçirdik. Bu da su kaybını artırdı ve hastaları olumsuz etkiledi. Bu hastalara bakım verenlerin mutlaka afet durumunda yapılacaklarla ilgili planlamaları hazır olmalı, beslenme, sıvı alımı ve ilaçlar aksatılmamalıdır" diye konuştu. 
GÜNLÜK AKTİVİTELERDEKİ BU BELİRTİLERE DİKKAT
Unutkanlığın ciddiye alınması gereken bir durum olduğunu belirten Doç. Dr. Evlice, "Eğer kendinizde ya da çevrenizdeki bir kişide unutkanlık günlük yaşamı bozuyorsa, kişi bildiği sokakta kayboluyorsa, evde yemeğin tadı eskisi gibi değilse, tuzunu, şekerini fazla kaçırıyorsa veya yemeği yapamıyorsa, üstünü giymekte zorluk yaşıyor, kıyafetini giyemiyorsa burada acaba Alzheimer hastalığı mı var diye düşünerek bir nörolojiden randevu almaları gerekiyor. Çünkü ne kadar erken tedavi başlanırsa ilacın yanıtı o kadar etkili oluyor." (DHA)