Hitit kraliyet mührü gün yüzüne çıktı, üzerindeki çivi yazısı şoke etti: Bunu bozan ölecektir

Kırıkkale’de Japon arkeolog Doç. Dr. Kimiyoshi Matsumura ve ekibi tarafından yürütülen kazı çalışmalarında gün yüzüne çıkarılan Hitit İmparatorluğu dönemindeki kraliyet ailesinin kullandığı çivi yazılı mührün üzerinde, "Bunu bozan ölecektir" ifadesi dikkat çekiyor.

Kırıkkale’nin Karakeçili ilçesinde yer alan Büklükale’de, 2009 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından başlatılan kazı çalışmaları, her yıl mayıs ayında başlayıp temmuz ayının ilk haftasında tamamlanıyor. Kazı alanı, "Aşağı şehir" ve "Yukarı şehir" olarak iki bölgeden oluşuyor ve burada önemli tarihi kalıntılar bulunuyor. Kazı çalışmaları, Japon Anadolu Arkeoloji Enstitüsü’nden Doç. Dr. Kimiyoshi Matsumura ve ekibi tarafından yürütülüyor. Matsumura ve ekibi, geçen yıl Hitit İmparatorluğu dönemine ait çivi yazılı mühür baskısı buldu. Uzmanlar tarafından mührün üzerindeki çivi yazısının incelemesi tamamlandı. Mühürde, "Bunu bozan ölecektir" ifadesi yer alıyor ve bu ifadenin, sözleşmelere aykırı hareket edenlerin cezalandırılacağını yer alıyor.

Motifli bir mühür baskısı daha bulundu

Bu yılki kazı çalışmalarında da birkaç parçaya ayrılmış şekilde motifli pişmiş toprak mühür baskısı bulundu. Mühür baskısının ne anlama geldiği ise uzmanlar tarafından yapılacak inceleme sonrası netleşecek. Büklükale’deki kazılar, her yıl yeni keşiflerle Hitit İmparatorluğu’nun tarihine ışık tutmaya devam ediyor. Bu keşif, bölgenin arkeolojik ve tarihi değerini artırarak, Türkiye’nin kültürel mirasına da katkıda bulunuyor.

Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi ve Kazı Başkanı Doç. Dr. Kimiyoshi Matsumura, konuyla ilgili olarak İhlas Haber Ajansı (İHA) muhabirine yaptığı açıklamada, Hitit İmparatorluğu döneminde Büklükale’nin önemli bir şehir olduğunu belirtti. Matsumura, kral ve kraliçenin kullandığı mührün geçen yıl yapılan kazı çalışmalarında bulunduğunu ifade etti.

"Bunu bozan ölecektir"

Çivi yazılı mühür ile ilgili bilgiler aktaran Matsumura, "Bu mührün üzerinde çivi yazısı bulunuyor. Orada, Büyük Kral Tabarna (Egemen Kral) ya da Tavananna (Egemen Kraliçe) ’Bunu bozan ölecektir’ diye yazılmış. Bu mühürler genellikle sözleşmelerin üzerine basılarak, sözleşmeye aykırı bir şey yapıldığında cezalandırılacağını ifade ediyordu. Hattuşa’dan kral ve kraliçe buraya bir şeyler göndermiş. Bu da bu şehrin Hattuşa ile kraliyet ailesi arasında yoğun ilişkiler içinde olduğunu gösteriyor" dedi.

"Büklükale önemli bir şehir"

Matsumura, "Son zamanlarda Hurrice tabletler bulunuyor. Hurrice tabletlerin bulunması, dini törenlerin burada yapıldığını gösteriyor. Bu törenlerin Hitit kraliyet ailesi tarafından, kral veya kraliçe tarafından yapıldığı biliniyor. O bakımdan Hitit kralı buraya gelmiş ya da ikamet etmiş olduğu da düşünülüyor. Büklükale’nin önemli bir şehir olduğunu gösteriyor" ifadelerini kullandı.