Tarih uzmanı, Osmanlıda geçmişe adını yazdıran isimlerin nasıl yetiştiğini anlattı

Osmanlı İmparatorluğu'nun tarihteki kaliteli eğitim sistemi, birçok önemli ismin yetişmesine olanak sağlamıştır. 2023-2024 eğitim ve öğretim yılının başlamasıyla birlikte, geçmişteki Osmanlı eğitim sistemi sıkça tartışılmaktadır. Uzman Tarihçi ve Yazar Zafer Bilgi, Osmanlı'da eğitim sistemini açıklarken, çocukların yeteneklerine göre özel eğitim aldığını ve bu sistemin Milli Mücadele'deki kişileri yetiştirdiğini belirtti.

2023-2024 eğitim dönemi başladı ve bu dönemde milyonlarca öğrenci ve binlerce öğretmen derslere başladı. Bu süreçte Osmanlı İmparatorluğu'nun eğitim sistemi de yeniden gündeme geldi. Uzman Tarihçi Zafer Bilgi, Osmanlı'da eğitim sisteminin nasıl işlediğini açıkladı.

Osmanlı'da eğitim, çocukların 4 yaşından itibaren sıbyan mektebinde başlıyordu. Ortaokul seviyesindeki rüştiyede ise eğitim daha da derinleşiyordu. Ayrıca, çocukların özel yetenekleri varsa bu yetenekler idadi (bugünkü lise) seviyesinde ortaya çıkarılıyordu. Osmanlı döneminde ilkokul, ortaokul ve lise gibi kavramlar mevcuttu.

Sıbyan mektebinde çocuklara Kuran-ı Kerim ve Arapça, Farsça ve Osmanlıca gibi dersler veriliyordu. Aynı zamanda gelenek, görenek ve adab-ı muaşeret (toplum kuralları) dersleri de alınıyordu. Rüştiyede ise öğrenciler daha olgunlaşıyor ve eğitimleri derinleştiriliyordu. İleri seviyedeki öğrenciler ise idadiye (lise) geçiyordu. İdadiler, özellikle rüştünü ispatlamış ve derinleşebilecek yetenekte öğrencilerden oluşuyordu.

Osmanlı'da eğitim müfredatı oldukça genişti ve öğrencilere kendi kabiliyetlerine uygun bir alan seçme fırsatı sunuyordu. Öğrenciler, din ilimleri, hitabet, matematik, astronomi, tarih, coğrafya gibi çeşitli konularda derinleşebiliyordu. Bu esnada öğrenciler ayrıca Arapça, Farsça ve Fransızca gibi dilleri öğreniyorlardı. Bu çok dilli yaklaşım, öğrencilere geniş bir coğrafyada hakim olma fırsatı sunuyordu.

Osmanlı'nın son dönem müfredatına göre yetişenler, Milli Mücadele gibi önemli olayları gerçekleştiren kişilerdi. Bu eğitim sistemi, öğrencilere çok yönlü bir bilgi ve beceri kazandırmış ve onları ülkenin ihtiyaçlarına uygun şekilde yetiştirmişti. Bu tarihi eğitim modeli, gelecek nesillerin yetişmesinde de ilham kaynağı olabilir.