AFAD, yapay zekayla ’obruk duyarlılık haritası’ oluşturdu

Hasan DÖNMEZ/KONYA,(DHA)- AFET ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) tarafından Konya’da sayıları 2 bin 500'ü bulan yer altı sularının çekilip, toprağın çökmesiyle oluşan obruklarla ilgili yapay zeka kullanılarak, 'obruk duyarlılık haritası' oluşturuldu. AFAD Deprem ve Risk Azaltma Genel Müdürü Orhan Tatar, “Konya'mız özelinde obruklar ön plana çıkıyor. Bu dikkatle izlenmesi gereken bir süreç. Bu projeyle çok değerli iki tane teknik ve temel kılavuz oluşturuldu. Çok değerli çalışmalarla Konya ilimize ait obruk duyarlılık haritası oluşturuldu ama esas iş bundan sonra başlıyor'' dedi.
AFAD Başkanlığı tarafından yürütülen Obruk Alanlarının Tespit Edilmesi Projesi sonuç tanıtım toplantısında, 'obruk duyarlılık haritası' tanıtıldı. Toplantıya katılan AFAD Deprem ve Risk Azaltma Genel Müdürü Orhan Tatar, obrukların yerleşim yerlerine yakın bölgelerde oluşmaya başladığını belirterek, şunları söyledi:
''Konya’mız özelinde obruklar ön plana çıkıyor.  Bu dikkatle izlenmesi gereken bir süreç. Bu projeyle çok değerli iki tane teknik ve temel kılavuz oluşturuldu. Çok değerli çalışmalarla Konya ilimize ait obruk duyarlılık haritası oluşturuldu ama esas iş bundan sonra başlıyor. Obruk oluşumlarının birçok farklı jeolojik, meteorolojik, farklı farklı faktörleri var. Bunları tetikleyen birtakım unsurlar var. Bunların ciddi bir bölümünün faylar boyunca geliştiğini görebiliyoruz. Tarım ve hayvancılıkla ilgili yapılması gereken birçok farklı çalışma, uygulama var. Bir anlayış değişikliğine ihtiyaç var ama günün sonunda ne yaparsak da sonuçta o obrukların  insan  hayatını tehdit etmemesi, yerleşim yerlerimizi tehdit etmemesi gerekiyor. Ne yazık ki artık yavaş yavaş yerleşim alanlarımıza yakın kesimlerde de obruk oluşumlarının olduğunu biliyoruz, görüyoruz. Bu anlamda da özellikle bu projenin ikinci aşamasında, tehlikeli haritalarının oluşturulması, bunların üzerine risk haritalarının oluşturulması bütün bu jeolojik tehlikelerin Konya'yla ilgili ne kadar jeolojik tehlike varsa bütün bunların hepsinin imar planlarına işlenmesi son derece büyük önem taşıyor.” 
‘RİSKİ AZALTMAMIZ GEREKİYOR’
Orhan Tatar, “İnşallah önümüzdeki dönemde buraya geldiğimizde artık daha somut özellikle riski bertaraf edecek şekilde yerleşim yerlerimiz için tehdit olmaktan artık çıkaracak şekilde farklı, jeolojik, jeofizik yöntemleri kullanarak bu riski azaltmamız gerekiyor veya kabul edilebilir seviyeye çekmemiz gerekiyor. Bu anlamda bilebildiğim kadarıyla bölgede obruk oluşumuna neden olan kayaların tabanı 250 metre civarında bir derinlikte. Dolayısıyla çok rahatlıkla birtakım jeofizik yöntemlerle bunların sınırlarını derinliklerini ve etki alanlarını saptamamız mümkün. O yüzden ben bunun bir kapanış oturumu değil, aslında ikinci aşamanın başlangıç çalıştayı olduğunu varsayıyorum” dedi.
‘EYLEM PLANLARI OLUŞTURULDU’
Obruk duyarlılık haritasını yapay zeka yardımıyla tasarlandığını açıklayan AFAD Konya İl Müdürü Yıldız Tosun da “Obruk oluşumlarını belirli bir zemine oturtmak ve il düzeyinde duyarlılık haritası oluşturarak, bunları eylem planlarıyla destekleyip, şehrimizi afetlere karşı daha dirençli hale getirmek için proje sürecince saha çalışmaları sonucunda elde edilen 41 parametreyle dünyada kaya düşmesi ve heyelanlarda kullanılmış, ülkemizde ise ilk defa bu projede kullanılan yapay zekayla obruk duyarlılık haritası modeli üretilmiştir. Elde edilen parametrelerden yapay zeka yöntemiyle 28 parametre anlamlı çıkmış ve haritamız nihai halini almıştır. Obruk sorunu, ortak akılla enine boyuna tartışılarak, sorun ve çözüm önerileri üretilmiş ve akabinde riski en aza indirmek amaçlı eylem planları oluşturulmuştur. Bu sayede yeni oluşacak obrukları, obruk duyarlılık haritasıyla  birlikte ürettiğimiz, çalıştay çıktı raporu ve eylem planları sayesinde yapılacak olan çalışmalarla  tehdit olmaktan çıkarılması hedeflenmiştir” diye konuştu. (DHA)