Kemaliyede kapı tokmaklarının sırları

Kemaliye ilçesinde eşsiz motifleri ve karakteristik sesleriyle bilinen özel kapı tokmakları, bin yıllık bir tarihin izlerini taşıyor. Bu gelenek, ilçenin yerlilerinden olan Mustafa Demirci tarafından canlandırılıyor. Demirci, bu gelenekle birlikte kaybolmaya yüz tutmuş bir geleneği sürdürmenin yanı sıra marangozluk ve taş ustalığını da canlandırarak eski meslekleri yeniden hayata döndürüyor.

Kemaliye, derin kanyonlar arasında yer alan küçük bir ilçedir ve yaz aylarında nüfusu 15 bine kadar çıkar. İnsanlar genellikle yürüyerek seyahat ettiği için ilçede trafik neredeyse hiç görülmez. Ancak ilçeye gelenlerin gözleri ilk olarak ahşap evlerin kapılarına takılan özel tokmaklara çarpar. Bu tokmaklar, Kemaliye'nin binlerce yıllık tarihini ve kültürel yapısını yansıtan önemli özelliklerden biridir.

Kapı tokmakları, gelen misafirin cinsiyetini ev sahibine haber verir. Bu, Şamanizm döneminden gelen geleneksel bir uygulamadır. Kapı tokmakları üzerindeki motifler de farklı anlamlar taşır. Örneğin, lamba motifli bir tokmak, evin ocağının sönmemesi ve yaşamın devam etmesi dileğini ifade eder. Kuş motifleri, ev sahibinin uzakta bir akrabası olduğunu ve haber beklediğini simgeler. Sağa ve sola bakan kuş motifleri, evin Müslüman bir aileye ait olduğunu gösterir. Öküz motifleri, aile birliğini temsil eder.

Kemaliye'deki kapı tokmakları geleneğini yaşatan kişi, 1996 yılında bu geleneği sürdürme kararı almış olan Mustafa Demirci'dir. Demirci ailesi, bu gelenekle birlikte marangozluk ve taş ustalığı gibi meslekleri de canlandırmıştır. Bu sayede unutulmaya yüz tutan meslekler yeniden hayat bulmuş ve ilçenin kültürel zenginliği korunmuştur.