Pancar toplamaya giden köylüler buldu

Adıyaman’da pancar toplamaya giden köylüler, 2 bin rakımlı dağda, Orta Asya ülkelerinde yaygın olan obooların (ovoo) yer aldığı kült alanı buldu.

Adıyaman’ın Gerger ilçesi Kürtek Dağı Çet Yaylası’nda eski çağlardan bu yana insanların kült alanı olarak kullanmış olabileceği bir yer tespit edildi. Üst üste konulan irili ufaklı taşlar ile oluşturulan kule veya yığınlar olan oboo, ovoo veya oba olarak adlandırılıyor. Orta Asya coğrafyasında sıklıkla görülen obooların bulunduğu alanlar kutsal, mukaddes yer olarak biliniyor. Ülkemizde Muğla, Mersin, Ankara gibi illerde de görülen ovoolar Adıyaman’da ilk kez görüldü.

Pancar toplamaya giderken buldu

Tahir Polat Demir isimli vatandaş dağa pancar toplamaya giderken yığma taşları fark etti. Demir, durumu Adıyaman Müze Müdürlüğüne bildirdi. Adıyaman Müze Müdürü Mehmet Alkan, Harran Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Görevlisi Dr. Başaran Doğu Göktürk, Müze Müdür Yardımcısı Mustafa Çelik ile birlikte kült alanının bulunduğu yere çıkıldı. Obooları inceleyen uzmanlar bu kült alanının eski çağlardan bu yana beri kullanılmış olabileceği, ancak yıkılan taşların yerine sürekli yenisinin üst üste konulduğunu belirledi.

Harran Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Görevlisi Dr. Başaran Doğu Göktürk alanda yaptığı inceleme sonrasında yaptığı açıklamada, “Gerger ilçesinde ki 2 bin rakımlı Kürtek Dağı mevkiinde bulunuyoruz. Eski çağlardan beri insanların kült alanı olarak görebileceği bir alan. Burada ki oboolar Orta Asya’da karşımıza çıkan bir geleneğin göstergesidir. İlk gözlemlerimiz burada uzun zamandır bu geleneğin devam ettirildiğine yöneliktir. Özellikle yerel halktan aldığımız bilgilere göre bu oboolar eskiden beri var olduğudur. Ancak tabi bu obooların yıkıp tekrardan üstüne eklemeler yapıldığı da bilinen bir gerçektir. Oboolar aslında eski Türk geleneğinde dağların, nehirlerin veya yol kesişme noktalarının, vadilerin ruhları olduğuna inanılır. Bu ruhlar iye olarak da ifade edilir. Orta Asya’da bu sıklıkla karşımıza çıkar. Oboolar bu noktalara yapılan taş yığmalardır. Aslında tepe anlamına da gelir. Kırgız Türkçesine veya Tuva Türkçesine baktığımızda tepe anlamı da bulunmaktadır. Obooları bu şekilde ifade edebiliriz” dedi.

Adıyaman Müze Müdürü Mehmet Alkan ise açıklamasında, “Bir vatandaşın yapmış olduğu ihbar sonucu Gerger ilçesine gelerek Çet Yaylası’nın hemen güney kısmındaki yüksek dağlarda obooları tespit ettik. Bu oboolar eski dönemden günümüze kadar dilek şeklinin nasıl olduğu ile ilgili bize bilgiler sunmaktadır. Ayrıca Adıyaman’da yapılan ilk keşif olması nedeniyle çok önemli bir yapı olarak karşımıza çıkmaktadır” dedi.

Pancar toplarken kült alanını fark eden Tahir Polat Demir ise “Buraya çıktığımızda pancar toplarken bu yapıları gördük. Çobanların yapmış olabileceğini düşündük ve yaşlılarımıza sorduk. Onlar da bunların eskiden beri olduğunu söyleyince Müze Müdürlüğüne haber verdik” diye konuştu.