Çağımızın Hastalığı: Phubbing 

Herkesin elinde telefon görmekten çok sıkılmadınız mı? “Sıkıldık” dediğinizi duyar gibiyim. Peki, bu durumla nasıl başa çıkıyorsunuz? Başa çıkmakta zorlandığınızı hatta bazen baş edemediğinizi biliyorum. Hadi gelin birlikte, “Nedir bu Phubbing? Nasıl baş edilir? Nelere yol açar?” sorularının yanıtlarını arayalım.  

Phubbing Nedir? 

Phubbing, phone ve snubbing kelimelerinin birleştirilmesiyle türetilmiş bir terimdir. Telefonunuza çok fazla bakıyor ve telefonla ilgilenirken çevrenizde olup bitenleri fark edemiyorsanız bu duruma “phubbing” denir. Türkçe de “telefon bağımlılığı” anlamına gelen bu terimin kökeni 1980’li yıllara dayanmaktadır. 1980’den önce telefonlar büyük, kablolu ve yanımızda taşımaya müsait aletler değildi. İnsanlar telefonları sadece haberleşme aracı olarak kullanmaktaydı.  

Büyük boyutlu telefonların yerini taşınabilir telefonlar almaya başladıktan sonra, telefon bağımlılığı da başlamış oldu. İlk telefonlar, işletim olarak ileri düzeyde değildi. Teknolojik gelişmeler ile telefonlar da gelişti ve yenilendi. Telefonlara önce, mesaj yazma, oyun oynama ve müzik dinleme gibi sınırlı özellikler getirildi. Bu özellikleri daha önce deneyimleyemeyen insanlar, büyük bir şaşkınlıkla bu özellikleri kullanmaya başladı. Zaman içerisinde telefonların şekilleri, büyüklükleri ve özelliklerinde değişimler yapıldı. Artık telefonlar ile haberleşmek, müzik dinlemek ve oyun oynamak insanlara yeterli gelmemeye başladı. İnsanlar telefonların yeni özelliklerini keşfettikçe bağımlılıkları pekişti ve bir telefon bağımlısı olmaktan başka çareleri kalmadı.  

Sosyal Medya Telefon Bağımlılığını arttırdı mı? 

Sosyal Medya’nın tarihini incelediğimiz de arşivler bizi 1970’li yıllara kadar götürmektedir. Sosyal Medya denemeleri, 70’li yılların başında yapılmış olsa da aktif olarak hayatımızda yer edinmesi 2000’li yılların başına denk gelmektedir. Sosyal medya kanalları arttıkça kullanıcı sayıları da o kadar artış göstermektedir. Sosyal medya kullanıcılara, renkli, eğlenceli ve kendi olabilecekleri bir alan sunmaktadır. Bu kanallar üzerinden insanlar sosyalleşebilmekte ve yeni yetenekler edinebilmektedir. 

Türkiye’de internet kullanımı nüfusun %83.4’üne tekabül etmektedir. Türkiye nüfusunun %95.4’ü aktif bir internet bağlantısına sahiptir. Ülkede sosyal medya kullanımı ise %73.1 oranındadır. Türkiye dünyada sosyal medyayı en aktif kullanan ülkelerden biridir. Sosyal medya kullanımı telefon kullanımını ve telefonda geçirilen vakti de önemli ölçüde arttırmıştır. Eskiden insanların telefon aracılığıyla yapabilecekleri aktiviteler sınırlıydı. Telefonda bulunan oyunları oynamak ve yüklenen müzikleri dinlemek dışında yapılabilecek hiçbir şey yoktu. Şimdi ise, telefon ile yapılamayak hiçbir şey yok. Sosyal medya kanalları, telefon bağımlılığının yanı sıra sosyal medya bağımlılığı da oluşturmuştur. İnsanlar sosyal medya ağlarına girmedikleri zaman hayatı kaçırıyormuş gibi hissediyor ve sürekli kontrol etme ihtiyacı duyuyor.  

Dışarı çıkıp bir kahve dükkanına, restorana, parka gidip insanları incelediğiniz zaman göreceğiniz tek şey insanlar ve telefonlardır. Kalabalık bir arkadaş grubu sohbet etmek yerine sosyal medya da vakit geçirmekte ya da iki çift birbirlerine sarılmak yerine “Instagram’a post atma” derdindedir. Yaşayış biçimimizi, birbirimizle olan ilişkilerimizi ve dilimizi değiştiren sosyal medya bizleri bir ürün olarak görüyor olabilir mi? Bu sorunun cevabını başka bir yazımızda verelim isterseniz ve şimdi Phubbing ile nasıl başa çıkabileceğimizi düşünelim... 

Telefonların İnsanları Olmayalım! 

Teknoloji çağında yaşadığımız için teknolojinin dışında kalmamız mümkün değil. Teknolojiyi dışlamadan onunla dengeli bir ilişki kurmamız bizlere büyük ölçüde fayda sağlayacaktır. Telefon bağımlılığı, zaman içerisinde kişinin kendisine olan saygısını yitirmesine de sebep olabilmektedir. Kendinize saygınızı yitirmemek ve bağımlılığınızdan kurtulmak için yapmanız gerekenleri sizler için derledik; 

• Uyanır uyanmaz telefona bakmayın, 5 ya da 10 dakika bekleyip öyle telefonu kullanmaya başlayın. 

• Kendinize belirli süreler verin ve bu süreleri aşmayın. 

• Sosyal medya kullanımınızı azaltın. 

• Günün belli saatlerinde telefonunuzun internet bağlantısını kesin. 

• Telefonunuzu elinizin altında tutmayın. 

• Telefon ekranınızda soğuk alt tonlu renkler kullanın. 

• Uyurken telefonunuzu kapatın. 

• Şarjdayken telefonunuza dokunmayın.  

Bir telefon bağımlısı olduğunuzu düşünüyor ve bu konuyla ilgili harekete geçmek istiyorsanız yukarda belirttiğimiz yolları deneyebilirsiniz. Eğer bir sonuç alamadığınızı düşünürseniz bir uzmana danışmanız sizin için yararlı olacaktır. Unutmayın ki, her bağımlılığın bir çözümü vardır.